Voor wie graag fietst.: BEDENKSELS en VERZINSELS: Rijden onder invloed, een ander beleid !

Rijden onder invloed: een verantwoordelijkheid van iedereen

Niemand heeft de intentie een verkeersongeval te veroorzaken en zeker niet onder invloed van alcohol of drugs. Ieder nuchter persoon beseft dat rijden onder invloed het leven van zowel zichzelf als anderen in gevaar brengt. Toch stappen mensen, onder invloed, achter het stuur en veroorzaken ze ongevallen. Maar liefst 11% van alle verkeersongevallen is gelinkt aan alcohol of drugs. Tijdens weekendnachten loopt dit zelfs op tot 40%[1].

Alcohol, drugs en bepaalde medicatie beïnvloeden onze hersenwerking[2]. Ons bewustzijn verandert, ons risicobesef daalt, ons lichaam functioneert anders, ...... Kortom: onder invloed worden we een ander mens. We worden iemand die medisch gezien niet geschikt is om te rijden en zichzelf niet meer correct kan beoordelen. Ook al zweren we in nuchtere toestand dat we nooit onder invloed zouden rijden, eenmaal geïntoxiceerd worden we iemand die denkt het toch aan te kunnen en kruipen we achter het stuur. Enkel nuchtere mensen uit de omgeving (personen die alcohol schenken, huisgenoten, vrienden, getuigen, ....) kunnen voorkomen dat iemand onder invloed achter het stuur kruipt. Dit besef vereist een ander beleid.

De rol van sensibilisering.

Sensibiliseringscampagnes[3] verliezen hun effect zodra iemand onder invloed is, ook al steunen we de campagne volledig in nuchtere toestand. De boodschap om niet te rijden onder invloed is noodzakelijk, maar alcohol en drugs ondermijnen ons vermogen om die boodschap op het beslissende moment toe te passen. Bovendien is de impact van sensibilisering vaak van korte duur. De meeste campagnes richten zich tot ons als bestuurder. Wie nooit onder invloed rijdt, wordt onnodig aangesproken. Wie dat wel doet, wordt vaak onvoldoende bereikt. Daarom is het cruciaal om ook de bredere samenleving te sensibiliseren. Niet alleen de bestuurder, maar ook de omstanders dragen verantwoordelijkheid. Iedereen moet beseffen dat het hun taak is om iemand onder invloed te verhinderen om achter het stuur te kruipen.

Controles en strafbeleid missen preventieve kracht.

Alcohol- en drugscontroles in het verkeer missen hun afschrikkende werking door de geringe pakkans[4]. Het huidige strafbeleid[5] focust vooral op de geïntoxiceerde bestuurder na het ongeval, terwijl de mensen in diens omgeving die het hadden kunnen voorkomen buiten schot blijven Zolang het beleid zich uitsluitend richt op de bestuurder en niet op de getuigen zoals huisgenoten, vrienden en personen die alcohol schenken, blijft rijden onder invloed een maatschappelijk probleem. De getuigen (huisgenoten, vrienden, schenkers van alcohol, ....) hopen vaak dat de bestuurder geen ongeval zal veroorzaken en kijken weg. Degenen die wel durven ingrijpen worden al te vaak als bemoeizuchtig ervaren en voelen zich vaak moreel verplicht de persoon in kwestie te helpen of veilig thuis te brengen.

Tijd voor een andere aanpak

Het beleid moet getuigen aanmoedigen om tussenbeide te komen. Het moet normaal worden dat iemand onder invloed wordt tegengehouden, niet als bemoeizucht, maar als burgerzin. Momenteel bestaat er geen wet die dit gedrag beloont. Wie ingrijpt voorkomt een ongeval dat nooit heeft plaatsgevonden maar krijgt geen erkenning voor zijn goede daad. Daarom moet nalaten om een bestuurder onder invloed te beletten te rijden strafbaar worden. De getuige moet medeverantwoordelijk worden. Rijden onder invloed is niet uitsluitend het probleem van de bestuurder, maar van de hele maatschappij, in het bijzonder ook van degene die toelaat dat iemand onder invloed gaat rijden. Uiteraard kan niet iedereen fysiek ingrijpen, maar iedereen kan wel de politie verwittigen. Nultolerantie[6] is daarbij de duidelijkste maatstaf: wie alcohol of drugs heeft genomen, rijdt niet. De dreiging van medeplichtigheid maakt het maatschappelijk acceptabel om in te grijpen.

Handhaving van het rijverbod

Het is verbazingwekkend dat justitie er niet in slaagt om het rijverbod[7] effectief af te dwingen. Toch lijkt het eenvoudig: 1) Laat het rijbewijs inleveren. 2) Leg auto’s van betrokkenen letterlijk ‘aan de ketting’ tijdens het verbod. 3) Straf ook mensen die voertuigen uitlenen of verhuren aan personen met een rijverbod.

Niemand leent zijn auto uit aan een onbekende en verhuurbedrijven dienen standaard een geldig rijbewijs te vragen. Familie en vrienden weten vaak dat er een rijverbod geldt en moeten beseffen dat het uitlenen van een voertuig juridische gevolgen kan hebben. Een goede wet versterkt het besef om dit niet te doen. Politie en justitie treden nu pas op ná een ongeval. Het beleid moet hen in staat stellen om preventief te handelen. Want wie onder invloed is, is een ander persoon dan wie nuchter beweert nooit te zullen rijden onder invloed.

Geen rijbewijs[8] zonder goed gedrag

Jongeren met een problematisch alcoholgebruik of die drugs consumeren, zouden al dan niet tijdelijk uitgesloten moeten worden van het rijexamen. Dit is geen straf, maar een beschermende maatregel voor henzelf én voor anderen.

Een bredere reflectie

De afgelopen eeuw zijn we geëvolueerd naar een maatschappij waarin het voor kinderen nauwelijks nog mogelijk is om zich vrij, onbezorgd, zelfstandig én veilig in de openbare ruimte te bewegen. Dat er tegenwoordig zo weinig ongevallen zijn waarbij kinderen betrokken zijn, komt vooral doordat ze uit het straatbeeld zijn verdwenen. Vaker zitten ze in een auto of bewegen zich enkel onder ouderlijke begeleiding voort—soms bijna letterlijk ‘aan de leiband’, om het cru te zeggen.

Is onze samenleving nog bereid te streven naar een leefomgeving waarin kinderen opnieuw zelfstandig een paar straten verder kunnen gaan spelen bij hun vriendjes, zonder dat dat als een risico wordt beschouwd?

[1] Meer dan 40 procent van verkeersongevallen in weekendnachten gelinkt aan alcohol of drugs, maar er zijn amper controles | VRT NWS: nieuws , 7% van de Belgen heeft al een ongeval gehad te wijten aan alcohol achter het stuur | Federale Politie

[2] Risico’s van rijden onder invloed van alcohol - Expertisecentrum Alcohol , Rijden onder invloed , Alcohol en hersenen.

[3] BOB | Home , Nieuwe BOB-campagne geeft duidelijke boodschap aan slagboom van parkings: "Jij parkeert nu je wagen, BOB rijdt straks veilig weg" | VRT NWS: nieuws

[4] Pano-reportage: Pakkans op dronken rijden nog altijd veel te klein. - Alcoline

[5] Alcohol in het verkeer straffen en gevolgen en BAC-limieten - De Verkeersadvocaat , Straffen voor rijden onder invloed van alcohol - Verkeersexpert advocaten , Dronken rijden en een ongeval veroorzaken: Wat zijn de gevolgen?

[6] In 8 Europese landen bestaat al nultolerantie voor alcohol in het verkeer: "Ook andere maatregelen nodig om gedrag bij te sturen" | VRT NWS: nieuws

[7]Het rijverbod: waarom is het een totale mislukking... | Gocar.be , Elke dag betrapt de politie gemiddeld 63 bestuurders met een rijverbod , “Het leven gaat door, dit verandert allemaal niets”: influencer die rijverbod van 17,5 jaar kreeg, lacht in nieuwe filmpjes met veroordeling | Brussel | hln.be , Rijverbod | Specialisten in verkeersrecht

[8] Rijbewijs terugkrijgen na artikel 42 - levenslang rijverbod?

mei 2025.

contact: vanhecke1965@skynet.be

Slechts enkele overleden slachtoffers van de vele slachtoffers tengevolge van ongevallen veroorzaakt door dronken chauffeurs.

11/11/2009: Emilie Leus, 18j, Laetitia Vandevelde, 18j en Lauren De Cleyn, 17j : In memoriam: chauffeur onder invloed maait vier geneeskundestudenten van de baan in Oosterzele – NUUS , Man die drie studentes doodreed riskeert zes maanden cel | Nieuwsblad , Fonds Emilie Leus .