De ontginning en verbranding van fossiele brandstoffen is de belangrijkste oorzaak van de toename aan broeikasgassen in de atmosfeer, die op hun beurt oorzaak zijn van de opwarming van de aarde (versterkte broeikaseffect[1]), klimaatveranderingen (verwoestende weersomstandigheden zoals hittegolven, overstromingen,....), het afsmelten van gletsjers en poolijskappen, stijgende zeespiegel, instorten van ecosystemen, .....
Het IPCC[2], milieuorganisaties, klimaatexperten, ..... waarschuwen de industrie, de overheden en de burger-consument reeds decennia voor de catastrofale gevolgen van de klimaatopwarming en de dringende noodzaak tot het drastisch verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen en tot de transitie naar hernieuwbare energie. Doch het gebruik van fossiele brandstoffen neemt wereldwijd nog toe![3] In 2023 werd wereldwijd alweer een nieuw record bereikt in het gebruik van fossiele brandstoffen[4] en flirte de klimaatopwarming met de symbolische 1,5°C[5]. En toch blijft de overheid de fossiele brandstoffen voor miljarden subsidiëren[6]! We verbranden nu wereldwijd in één decennium meer fossiele brandstoffen dan in de ganse 19de eeuw. We kijken weg van de realiteit en laten de discussie verzanden in een spelletje optimisme – pessimisme, positivisme - negativisme. Terminologie die in deze discussie helemaal ongepast is. Je kan inderdaad optimistisch of pessimistisch zijn over de islamisering of de verrechtsing van onze maatschappij, over de invloed van China op de wereldeconomie of over de politieke ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Er bestaan immers geen wetenschappelijke modellen die deze maatschappelijke veranderingen voorspellen. De klimaatveranderingen daarentegen worden met grote precisie door accurate wetenschappelijke klimaatmodellen voorspeld die de voorbije decennia hun geloofwaardigheid meer dan voldoende bewezen hebben. Termen als optimisme of pessimisme zijn bijgevolg toxisch in het debat over de invloed en de evolutie van klimaatveranderingen en worden door belanghebbenden ingezet om de burger te misleiden.
De homo Economicus.
De
wereldwijde transitie[7]
van een afvalproducerende en grondstofuitputtende economie gebaseerd op
fossiele brandstoffen naar een recyclerende circulaire economie gebaseerd op
hernieuwbare energiebronnen[8] is
logischerwijze de oplossing in de strijd tegen de klimaatopwarming. De
energietransitie naar gratis en onuitputtelijke zonne- en windenergie lijkt
vanzelfsprekend en wie kan nu iets tegen recyclage hebben?
Bij deze transitie speelt een voortdurende interactie tussen industrie, landbouw, overheid en burger-consument als grootste groep. We kijken als burger-consument met spanning naar de industrie en de landbouw die deze transitie moet uitvoeren en naar de overheid en politici die de opdracht van de industrie moet faciliteren. De burger-consument (in een democratie) heeft hierin een katalyserende rol. De burgers kiezen immers de politici die de transitie moeten faciliteren en consumeren[9] de producten geproduceerd door de industrie en de landbouw.
De
transitie kan het snelst gerealiseerd worden door het dienen van de economische
belangen van iedereen, gestuurd door de overheid. De mens is immers in belangrijke mate een homo economicus[10]
en handelt naar zijn portemonee. We
zijn daarbij voortdurend op zoek naar
producten met de beste prijs-kwaliteitverhouding. Milieuvervuiling,
klimaatverandering, sociale uitbuiting bij productie, ...... het speelt
nauwelijks een rol in onze consumptiekeuzes. Slechts een handvol mensen
consumeert bewust en streeft naar een zo klein mogelijke ecologische
voetafdruk. Dat iedereen -op enkele idealisten na- Homo Economicus is, zou een
troef moeten zijn voor politici. Zo kan de overheid door gerichte fiscale
maatregelen en een adequaat subsidiebeleid de productie en de consumptie van
sterk milieuvervuilende producten[11],
energie en diensten ontraden en de milieu- en klimaatvriendelijke stimuleren.
Bovendien kan de overheid milieu- en klimaatbeschermende maatregelen[12]
nemen om klimaatneutraliteit en maximale milieubescherming zo snel mogelijk te
bereiken. Daarvoor heb je wel ambitieuze politici en overheid nodig.
De hypocriete burger.
In
een democratie worden politici gekozen door de burger. De verkiezingen van juni
2024, zowel Vlaams, federaal als Europees, tonen echter pijnlijk aan dat de burger-consument niet echt wakker ligt
van de klimaatverandering. Ondanks de talrijke hittegolven en verwoestende
overstromingen kiest de burger-consument op alle niveaus voor politici bij wie
de bereidheid om de strijd tegen de klimaatopwarming zeer ernstig te nemen op
een laag pitje staat. Het is bedroevend dat ondanks de zichtbare
klimaatveranderingen en de verwoestende gevolgen[13]
de Groenen/EVA[14]
in het Europees Parlement zijn weggezakt tot 53[15]
zetels op een totaal van 720, niet bepaald veel om op het beleid te wegen. Ook
nationaal hebben groene partijen het minder goed gedaan bij recente
verkiezingen in Europese landen. Neen, de burger ligt niet wakker van het
klimaatprobleem. Zelfs in het stemhokje
is de burger-consument niet bereid de strijd aan te gaan tegen de
klimaatverandering. De burger-consument kiest niet voor politici die bereid
zijn de economische transitie versneld door te voeren en ons te behoeden voor
een onleefbare wereld.
De bezorgdheid[16]
van de burger-consument over de gevolgen van de klimaatverandering vertaalt
zich niet in gedragsverandering[17].
Er is wel bereidheid maar men doet het niet[18]. Zo is er geen significante verschuiving in
ons consumptiegedrag naar consuminderen en milieuvriendelijker consumeren,
zelfs niet in ons vrijetijdsconsumptiegedrag. Het motivatiegebrek om te
consuminderen en milieuvriendelijker te consumeren kan evenwel verklaard worden
doordat individuele gedragsverandering geen invloed heeft op de klimaatcrisis,
tenzij iedereen meedoet. Net daar wringt het. Omdat we twijfelen of de ander
zal meestappen in het verhaal, haken we af en zeker als het ons geen financieel
voordeel oplevert. Je zou echter
verwachten dat de bezorgdheid van de burger over de klimaatverandering zich bij
verkiezingen wel zou vertalen in winst voor partijen en politici die een
ambitieus klimaatplan willen uitrollen. Helaas is dit niet het geval! De
burger-consument is hypocriet en handelt niet naar wat hij enquêteurs
wijsmaakt. De burger, op een kleine
minderheid na, creëert geen draagvlak voor politici die maatregelen willen
nemen om de transitie naar een recyclerende circulaire economie gebaseerd op
hernieuwbare bronnen versneld te kunnen doorvoeren. Politici durven bijgevolg
geen groene fiscaliteit doorvoeren om ons consumptiegedrag verder te sturen
naar een kleinere ecologische voetafdruk. Er is een hypocriete discrepantie
tussen wat de burger zegt en wat hij doet.
Burgers hebben nochtans alle macht om een maatschappij ten goede te veranderen en zeker in het stemhokje. Maar ook daarbuiten is het theoretisch mogelijk. Consumenten zouden in een handomdraai nutteloze fabrieken kunnen stilleggen. Stel dat iedereen een Nee-sticker op zijn brievenbus kleeft, dan vallen de reclamefolderfabrieken stil. Stel dat iedereen stopt met roken en vapen, dan moeten honderden fabrieken hun deuren sluiten. Stel dat iedereen stopt zijn nagels te lakken dan stopt de productie van nagellak meteen. Stel dat we niet langer water in plasticflessen kopen maar het even gezonde kraantjeswater drinken dan verdwijnt een gigantische (afval)berg plasticflessen, ........ Het zou een enorme milieu- en gezondheidswinst zijn. Maar de producenten van reclamefolders, sigaretten, vapes, nagellak, plasticflessen ....... mogen op hun beide oren slapen, het zal niet gebeuren! Elke consument handelt immers individueel en het machtsblok dat tegen de producenten zou kunnen gevormd worden, zal nooit gevormd worden, ook al zouden we daarmee onze zelfvernietiging vermijden.
De onschendbare Koning Consument.
Niemand durft de
burger-consument mee verantwoordelijk stellen voor de opwarming van de aarde en
milieuvervuiling. Het is hypocriet olieproducenten
verantwoordelijk te stellen voor de klimaatopwarming terwijl honderden
miljoenen mensen nutteloos rondrijden met een auto. De verantwoordelijkheid
ligt bij iedereen, zowel industrie, landbouw, overheid alsook de individuele
burger! In onze consumptiemaatschappij genieten we echter als consument
onschendbaarheid. Wie zou de consument trouwens met de vinger durven wijzen?
Politici in geen geval. Je zou gek moeten zijn je mogelijke kiezers te beschuldigen
mee verantwoordelijk te zijn voor de klimaatverandering en milieuvervuiling. De
klimaatwetenschappers al helemaal niet, simpelweg omdat het hun taak niet is.
Het is al gewaagd om de burger te waarschuwen voor de catastrofale gevolgen van
de klimaatveranderingen, zeker in een consumptiemaatschappij als de onze waarin
het taboe is het consumptiefeestje te bederven. Ook de media en de auteurs van
talrijke artikelen en boeken over het klimaatthema zullen de burger-consument
niet beschuldigen. Het is al zo moeilijk in onze beeldmaatschappij een boterham
te verdienen met schrijven en een lezerspubliek te verleiden. Maar ook zij die
er rotsvast van overtuigd zijn dat consuminderen en streven naar een kleinere
ecologische voetafdruk een deel van de oplossing en noodzakelijk zijn, zullen
de burger-consument met zachtheid benaderen en de realiteit verbloemen. Het is
immers taboe in onze consumptiemaatschappij Koning Consument met de vinger te
wijzen.
Individualisme tegen een groen beleid.
In
een maatschappij waarin de leuze ‘Iedereen
heeft het goed als elk goed voor zichzelf zorgt’, dan zullen kinderen,
ouderen, zorgbehoevende het bijzonder moeilijk hebben. In het andere extreme, wanneer
we enkel voor de ander zouden zorgen, zouden we onszelf tekort doen. Geen van
beide extremen zijn wenselijk. Een maatschappij vaart er wel bij als we niet
alleen voor onszelf zorgen maar ook voor de ander, ook voor degene die we niet
kennen en misschien zelfs voor degene die nog moet geboren worden. De voorbije
decennia, misschien zelfs de voorbije halve eeuw is door de technologische
evolutie (radio, TV, telefoon, computer, internet, laptop, smartphone, ....) en
door de groeiende welvaart het individualisme sterk toegenomen. We zorgen minder voor de ander. We horen het aan nieuwe
terminologie zoals zelfontplooiing, zelfrealisatie, ..... Het individuele geluk
en welzijn primeert steeds sterker op het sociale.
Stilaan
kan de vraag gesteld worden of we niet op een punt gekomen zijn dat we door het
opgeven van een stukje individualisme ten voordele van het sociale waarvan we
allen genieten, ons individueel geluk kunnen vergroten. Er zijn tientallen
voorbeelden te bedenken. Zo zouden we één zondag per maand onze individuele
mobiliteitsvrijheid kunnen opgeven voor een autoloze zondag met gratis openbaar
vervoer en in ruil met zijn allen genieten van een verkeersveilige stiltedag
met minder luchtvervuiling en stress. Wat we door collectieve actie
terugkrijgen zal meer zijn dan wat we individueel inleveren.
In
onze sterk individualistische maatschappij ligt het idee om voor een
toekomstige generatie te zorgen moeilijk wat een sterk klimaatbeleid bijgevolg
in de weg staat. Sinds de oprichting van het IPCC, nu 35 jaar geleden hebben we
te weinig ambitie getoond om de klimaatverandering tegen te gaan. Als burger
kozen we vooral voor politici die onze huidige comfort en vrijheid gebaseerd op
fossiele brandstoffen beschermen. Deze foute keuze laat zich stilaan voelen nu
de grens van 1,5°C opwarming overschreden wordt en de klimaatschade zich laat
voelen. In de periode 2000-2020 stierven 1,2 miljoen mensen als gevolg van
hittegolven, droogte, stormen, overstromingen en bosbranden[19].
Het besef dat niet enkel toekomstige generaties het slachtoffer zullen zijn
maar dat ons individueel comfort kan aangetast worden door de
klimaatveranderingen, is een mogelijks keerpunt in ons politiek stemgedrag en
consumptiegedrag. Maar zover zijn we nog niet zoals de verkiezingen van juni
2024 hebben aangetoond.
Een paar mails
aansluitend bij het voorgaande.
Beste
mevr. Wortelboer en collega's,
Ik
ben verbaasd te lezen dat er "klimaatgerelateerde stress of paniek"
zou zijn ! Misschien wel bij een paar mensen maar hoogstwaarschijnlijk is hun
klimaatgerelateerde stress niet hun enige stress! De Europeaan ligt NIET wakker
van de klimaatverandering op enkele idealisten na. De rijkere Europeaan zegt
wel bezorgd te zijn over klimaatverandering maar daarvan is niets in zijn
gedrag te merken. De armere Europeaan heeft overlevingszorgen aan zijn hoofd maar
is in zijn gedrag noodgedwongen veel klimaatvriendelijker dan de rijkere! In
het gemiddelde gedrag van de Europeaan is er echter geen verschuiving merkbaar
naar een ecologisch kleinere voetafdruk, zelfs niet in onze
vrijetijdsbesteding! De ecologische voetafdruk van het Europese huishouden
neemt niet af ook al waarschuwt het IPCC al 35 jaar lang met wetenschappelijke
precisie voor de catastrofale gevolgen. De Europeaan is hypocriet te durven
beweren wakker te liggen van het klimaat. Kijk naar de alleszeggende
verkiezingsuitslag en naar de resultaten van de Europese groene partijen !
Indien de Europeaan angst zou hebben voor de klimaatverandering dan hadden de
Groene Partijen op zijn minst stand moeten houden of zelfs stijgen door de
angst- en proteststemmen zoals extreem rechts door angst- en proteststemmen is
vooruitgegaan! De enige klimaatangst die er is, is de angst meer belastingen te
moeten betalen om de klimaatcrisis te bekostigen! Het is jammer dat er niet
meer stress en angst is voor de gevolgen van de opwarming van de aarde, dan
zouden meer mensen stemmen voor politici die o.a. de energietransitie versneld
willen doorvoeren, versneld de subsidies aan de fossiele brandstoffensector
afbouwen, versneld een groene fiscaliteit ontwikkelen en doorvoeren, ...... Een
gezonde dosis angst is een goede raadgever, dat heeft o.a. de coronacrisis ons
geleerd. De recente verkiezingen in
Nederland, België, Europa, .... nu Frankrijk, ...... zijn een gemiste kans voor
een snellere en efficiëntere strijd tegen de klimaatopwarming en dat is de
schuld van de burger. Politici hebben zelfs het thema klimaat vermeden in hun
verkiezingscampagne omdat ze ruiken dat de burger er niet wakker van ligt. Maar
wie durft de burger te wijzen op zijn verantwoordelijkheid! Politici? Nee hoor,
je moet gek zijn je potentiële kiezer te beschuldigen! Auteurs? Nee hoor, je moet gek zijn je lezers
en potentiële kopers van je boeken en krant te beschuldigen! De
klimaatwetenschappers? Nee, ook zij zullen het niet doen! Het is hun taak niet!
Misschien U de klimaatpsycholoog? [20].
Dag mr.
Holemans,
In het
artikel (https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2024/06/24/waarom-klimaat-geen-thema-was-tijdens-de-verkiezingen/) stel je de vraag "Hoe kan het dat tijdens de verkiezingen de
meest existentiële dreiging voor de mensheid in de vergeetput werd gegooid door
alle partijen behalve GROEN." Ik heb me hierover ook verbaasd en heb
mede daardoor 3 x GROEN gestemd. GROEN is er echter op achteruit gegaan zowel
Europees, federaal als Vlaams, behalve in Brussel. Zijn er dan geen burgers die
uit protest voor GROEN stemmen? Zou het kunnen dat de burger niet wakker
ligt van de klimaatopwarming? Ja, wel met woorden, zeker en vast maar niet met
daden! niet in het stemhokje! Het IPCC
bestaat 35 jaar, een generatie lang dat we weten wat klimaatverandering is, wat
de gevolgen zijn, een generatie lang dat we ondervinden dat de
wetenschappelijke voorspellingen correct zijn, ........ Je zou verwachten dat
door de ernst van de klimaatverandering er een spontane, statistisch merkbare
verschuiving zou zijn in ons consumptiegedrag naar meer ecologisch verantwoord
gedrag, vb. daling in het aantal korte vliegvakanties, streven naar minder
huishoudelijk afval, wat minder met de auto, ........ dingen die niet het
verschil maken, maar die het draagvlak bij de burger voelbaar maken.
Politici zouden het voelen dat de burger bezorgd is over klimaatverandering en
zouden het dan maar al te graag over klimaatverandering hebben, zowel links als
rechts, als het maar stemmen opbrengt! Niets is merkbaar in ons gedrag dat we wakker
liggen van klimaatverandering. Het is zelfs geen gespreksthema in de Vlaamse of
Europese huiskamer tenzij bij een kleine groep idealisten. Bijgevolg is
er ook geen verschuiving in ons politiek stemgedrag!
In een democratie is de politiek een spiegel van wat er in de maatschappij
leeft met daartussen in de media, een belangrijke sturende speler. Ik mis het
debat over de verantwoordelijkheid van de burger. Natuurlijk zullen politici de
burger niet met het vingertje wijzen want het zijn hun kiezers. Natuurlijk zal
de media de burger niet met het vingertje wijzen want het zijn hun lezers!
Zowel politici als de media durven de burger niet op zijn individuele verantwoordelijkheid
wijzen. De burger-consument is de heilige koe van onze maatschappij! Als jij verbaasd bent dat het klimaatdebat
tijdens de verkiezingscampagnes niet aan bod is gekomen dan is dat omdat de
overgrote meerderheid van de bevolking niet echt wakker ligt van
klimaatverandering. We leven in een maatschappij waar het IK centraal staat.
Luister maar: zelfrealisatie, me-time, zelfontplooiing, ........ Als je het
over klimaat hebt, moet je in wij-termen denken. Dat ligt moeilijk! We zijn
niet bereid om een stukje IK-comfort op te geven voor meer WIJ-comfort. Er is
zelfs geen draagvlak voor vb. een maandelijkse autoloze zondag of iets
dergelijks.
Je hebt het over onze kinderen als de echte verliezers van de verkiezingen.
Onze jeugd is de eerste jeugdgeneratie die door de laagdrempelige toegang tot
kennis, via internet en andere media, bijzonder goed geïnformeerd is over de
klimaatverandering. Zij zijn de generatie die een voelbare vuist zou kunnen
maken en tonen dat er een draagvlak is door vb. collectief af te spreken om
tijdens hun twee maanden vakantie te weigeren in een auto of vliegtuig te
stappen, of vb. weigeren een jaar lang nieuwe kleren te kopen, wat rebels
gedrag, iets anders dan makke klimaatmarsen tijdens de lesuren, ...... ik weet
dat het utopisch is maar je begrijpt me wel. Maar de jeugd, de
achterbankgeneratie is net zoals hun ouders! Doch ook bij hen is er een kleine
groep idealisten die ....... jammer, uiteindelijk het verschil niet maakt, ook
niet 50 jaar na de Club van Rome. Ik heb elke aflevering van het TV-programma
EERSTE KEUS gezien waarin uw 'echte
verliezers' aan bod kwamen en hun
bezorgdheden mochten uiten, begeleid door twee topmensen! Slechts één leerling heeft
het klimaatthema aangeraakt! welgeteld één!
Hoog tijd om de
burger op zijn individuele verantwoordelijkheid te wijzen, ja toch?
Herinner
je je nog wat Bruno Tobback zei na het zien van de film ‘The Inconvenient Truth’ uit 2006? Hij zei: “Als politici doen wat
de film vereist, dan worden we morgen niet meer verkozen!”. Dat is bijna 20
jaar geleden, 20 jaar ! Weet je waarom de coronoregel ‘Blijf in uw kot’ zo goed
opgevolgd werd? Omdat er een dosis collectieve gezonde angst heerste, angst
zoals dat tikkeltje examenstress dat voor focus zorgt. Ieder individu was er
zich bewust van te kunnen sterven bij besmetting, zeker bij de aanvang van de
coronacrisis toen de kennis over het virus ontbrak. Jammer dat die gezonde
stress bij de klimaatcrisis niet aanwezig is. Politici en media zouden dat
collectief stressgevoel oppikken. Elke politicus zou het thema klimaat op een
positieve manier ten volle benutten om herverkozen te worden. Herverkozen
worden is toch het doel van politici en die ambitie kan ik hen heus niet
kwalijk nemen. GROEN slaagde er zelfs tijdens de verkiezingsperiode niet in het
debat in de richting klimaat te sturen. Er is geen draagvlak bij de bevolking.
Moet je dan verwonderd zijn dat politici er niet toe komen kleine
klimaatmaatregelen te nemen zoals 6% BTW op de aankoop van een fiets, 0% BTW op
vers fruit en groenten, afschaffing van de gratis brandstoftankkaart,
efficiënter te recycleren en minder verpakking, het bannen van aluminiumfolie
als verpakking, ....... kortom een groenere fiscaliteit. Ik durf zelfs nog niet
te praten over de miljarden subsidies aan de fossiele brandstoffenindustrie, de
steeds maar zwaardere auto’s op het wegennet, ....... Geleerde professoren,
economen, ingenieurs, studiebureau’s hebben het allemaal al berekend en herberekend,
ondersteund met haalbaarheidsstudies, ...... maar zolang er geen draagvlak is
bij de bevolking zal de politicus die deze plannen wil uitvoeren niet gekozen
worden. Ik moet mij na 50 jaar Club van Rome en na 35 jaar IPCC tevreden
stellen met wat gerommel in de marge. Je kan allerlei redenen aanhalen om de
afwezigheid van het klimaatthema in de verkiezingsdebatten te verklaren, de
essentie is en blijft: de burger toont nauwelijks bezorgdheid over de
klimaatverandering ondanks alle boeken o.a. van jullie OIKOS, nieuwsberichten
en documentaires over klimaatveranderingen. Het leidt niet tot het gehoopte
politiek stemgedrag zoals we op 9 juni konden vaststellen, precies omdat de
burger onvoldoende wakker ligt van het klimaatthema. De media durft de burger
niet het verwijt maken onvoldoende bezorgd te zijn over klimaatverandering.
Zoals een politicus herkozen wil worden en zijn kiezer niet wil beledigen, zo
wil jij dat je boek gelezen wordt en zal je uw lezer niets verwijten en dat
neem ik je heus niet kwalijk!
[2] Intergovernmental
Panel on Climate Change - Wikipedia , IPCC —
Intergovernmental Panel on Climate Change
[3] "Geen
tekenen van afname" van wereldwijde CO2-uitstoot: fossiele brandstoffen
blijven grootste boosdoener | VRT NWS: nieuws
[5] Hoe het klimaat
op aarde verder ontspoorde in 2023: vijf opvallende vaststellingen over een
uitzonderlijk weerjaar | VRT NWS: nieuws
[6] Overheden gaven
vorig jaar recordbedrag uit aan fossiele brandstoffen - Metrotime , Overheden
wereldwijd hebben recordbedrag uitgegeven aan steun voor fossiele industrie |
Het Nieuwsblad
, 'Jaarlijks 37,5
miljard euro subsidie naar fossiele sector' (mtsprout.nl) , Inventaris van
subsidies voor fossiele brandstoffen | FOD Financiën (belgium.be) , Fossiele subsidies - Wikipedia
[7] Energietransitie - Wikipedia , Energietransitie
| Atlas Leefomgeving
, Energietransitie
| CBS
, Energietransitie:
Wat is het en wat zijn de grote uitdagingen? - Vandebron
[8] Duurzame energie - Wikipedia , Hernieuwbare
energie | Infopagina's over de Europese Unie | Europees Parlement (europa.eu)
[11] Een paar voorbeelden van honderden voorbeelden: de
pleziervaart zwaar belasten, het autorijden duurder en het laten staan
goedkoper maken, 0% BTW op verse groenten en fruit, 0% BTW op (elektrische)
fietsen, steps, ... , graduele BTW volgens gewicht en verbruik van auto’s, een
vliegtaks, gratis openbaar vervoer tijdens weekends gecombineerd met een
zondagstaks op autorijden, taks op vrijetijdspaarden, .....
[12] Een paar voorbeelden van honderden voorbeelden:
uitdoofscenario voor het gebruik van
aluminiumfolie als verpakkingsmateriaal, minder mengvormen bij verpakking,
..... , De 10
belangrijkste klimaatmaatregelen voor de Vlaamse overheid | Bond Beter
Leefmilieu
, Hoe kunt u uw
stad of gemeente klimaatbestendig inrichten? | Vlaanderen.be ,
[13] Overstromingen in
Europa in juli 2021 - Wikipedia , 2023 was warm en
nat, en telde dubbel zoveel tropische dagen | VRT NWS: nieuws
[16] Drie kwart
volwassenen bezorgd over gevolgen klimaatverandering | CBS , Bezorgdheid over
klimaat wijdverbreid onder jongeren (nationalgeographic.nl) , 75% van de Belgen
meent dat zij zich meer zorgen maken over de klimaatnoodtoestand dan de
Belgische regering (eib.org).
[17] Internationaal
onderzoek: Nederlanders minst bereid tot nemen klimaatmaatregelen - Joop -
BNNVARA
Geen opmerkingen:
Een reactie posten