zondag 2 mei 2010

BEDENKSELS en VERZINSELS: Onze mobiliteit op dieet.

1.    Anderhalve ton om 75 kg te verplaatsen. 

Er   Er moet eens op een andere manier over de auto gepraat worden, meer specifiek over zijn inefficiëntie. Het rendement van een verbrandingsmotor[1] waarmee de meeste auto’s zijn uitgerust is laag. Slechts 30% van de brandstofenergie wordt omgezet in beweging, de rest gaat verloren als warmte en dat voel je aan de motorkap. Het rendement ligt feitelijk nog een stuk lager aangezien je 1.500 kilogram materiaal gebruikt  -zo veel weegt gemiddeld een auto[2]-  om 75 kilogram te verplaatsen, als je alleen in de auto zit. Anderhalve ton om een mens te verplaatsen is absurd veel! Je verbruikt meer brandstof om de auto dan om de persoon te verplaatsen wat het rendement verlaagt tot 1,5%! Laten we ervan uitgaan dat we altijd met 2 personen in de auto zitten dan wordt nog maar 3% van de brandstofenergie benut om ons te verplaatsen. Inefficiënt! En zo rijden er vandaag 1,4 miljard auto’s op de wereld[3] waarbij 70% van de brandstofenergie verloren gaat als warmte en slechts 3% van de brandstofenergie effectief gebruikt wordt om de mens te verplaatsen. Elektrische auto’s, met een energierendement van 85% zijn dan wel een pak efficiënter, doch de hoeveelheid gebruikt materiaal blijft absurd hoog! 1,4 miljard nutteloos geproduceerde achterbanken waarop bijna nooit iemand zit! Onbegrijpelijk dat we als maatschappij dit nog aanvaarden. Onbegrijpelijk dat we als maatschappij aanvaarden dat er op de Europese wegen jaarlijks 20.000 mensen hun leven verliezen[4] en we op een dag zelf het slachtoffer kunnen worden. Wereldwijd raken elk jaar 50 miljoen mensen gewond bij verkeersongevallen en sterven 1 miljoen mensen aan de gevolgen van auto-ongelukken. 

G    Graag een ander beleid.

De verkeersonveiligheid, de milieuvervuiling van lucht, water en aarde, de klimaatverandering en de grondstoffenbeperktheid  dwingen ons tot het herzien van onze mobiliteit. Onze mobiliteit moet op dieet door minder materiaal en energie te gebruiken. Een wereld waarin elk individu een auto heeft is niet haalbaar. Een wereld met enkel openbaar vervoer is niet wenselijk. Het is de rol van de overheid om door sturende fiscale maatregelen en subsidiebeleid de individuele mobiliteit te hervormen en het openbaar vervoer (de gedeelde mobiliteit) te versterken. Het is aan de burger om bij verkiezingen te stemmen voor politici die het noodzakelijk beleid uitrollen om een mobiliteit na te streven die maximaal veilig is, het klimaat niet verstoort en het milieu niet vervuilt.

Het overheidsbeleid moet er op gericht zijn om de hoeveelheid materiaal en energie gebruikt om mobiel te zijn te verminderen en de mobiliteitsvormen (auto, moto, fiets, openbaar vervoer ....) duurzamer te maken. Het is aan experten om een (Europees) fiscaal beleid uit te werken dat er enerzijds op gericht is de industrie te stimuleren nieuwe en duurzamere mobiliteitsvormen te ontwikkelen met minder materiaal- en energieverbruik zodat in de toekomst mobiliteit betaalbaar blijft en anderzijds de consument te sturen naar een meer ecologisch verantwoord mobiliteitsgedrag.

Enkele mogelijke maatregelen: De aankoop van zware en energieverslindende auto’s verhoudingsgewijs veel meer belasten dan lichte en energiezuinige auto’s. Het rijden met de auto duurder maken, het laten staan goedkoper. Afschaffing van de verkeersbelasting op lichte en energiezuinige (elektrische) auto’s en het inkomstenverlies voor de staat herwinnen uit hogere prijzen voor fossiele brandstoffen. Elektrische wagens minder belasten dan wagens op fossiele brandstoffen. Elektrische wagens zijn energie-efficiënter en zonne- en windenergie is overvloedig beschikbaar. Verlaging of afschaffing van de BTW op de aankoop en onderhoud van fietsen, elektrische moto’s, ..... Gezien de verkeersveiligheids-, milieu- en klimaatproblematiek is het noodzakelijk het openbaar vervoer te versterken. Gedeelde mobiliteit gebruikt immers gemiddeld minder materiaal en energie dan de individuele mobiliteit. Dit kan o.a. door het openbaar vervoer financieel aantrekkelijker te maken. Het aanbieden van gratis openbaar vervoer aan bepaalde bevolkingsgroepen zoals schoolgaande jeugd, gepensioneerden,...... is een te overwegen optie.

Helaas is er de voorbije decennia weinig mobiliteitsbeleid gevoerd om tot een efficiënter materiaal- en energieverbruik te komen.       

Geen draagvlak.

Ondanks de waarschuwingen van klimaatwetenschappers van het IPCC, ondanks de inspanningen van organisaties zoals Greenpeace, WWF, Bond Beter Leefmilieu, ........ en van talloze idealisten zoals de Low Impact Man, ....... is er geen spontane verschuiving in ons consumptiegedrag naar een kleinere ecologische voetafdruk, ook niet op vlak van onze mobiliteit. We zien geen verschuiving in ons politiek stemgedrag. Politici talmen om onze mobiliteit te hervormen omdat er geen draagvlak is bij de bevolking. Zelfs kleine maatregelen stuiten op verzet in de maatschappij, bij lobbyisten, bij de auto-industrie en dit na dertig jaar IPCC en na vijftig jaar ‘Club van Rome’. Het gebruik van fossiele brandstoffen neemt intussen wereldwijd nog steeds toe. In 2020 stootten we wereldwijd 35 biljoen ton CO2 uit, 50% meer dan in 2.000[5]. Zal de transitie van een afvalproducerende economie aangedreven door fossiele brandstoffen naar een circulaire economie aangedreven door C-vrije energiebronnen snel genoeg gebeuren om de gevolgen van een klimaatcatastrofe te beperken? Is een consumptiegedragsverandering van elke burger, de rijke meer dan de arme, niet even noodzakelijk?

De Autoloze zondag als oefening komt er niet .

Één autoloze zondag per maand met gratis openbaar vervoer zou een goede oefening zijn in autominderen en in consuminderen, zou een aansporing kunnen zijn tot collectief nadenken over onze mobiliteit, zou ons één dag per maand minder lawaai, properder lucht en meer lichamelijke beweging bieden. Helaas staat ons egoïsme en persoonlijke vrijheid onszelf in de weg een politiek draagvlak te creëren. Het blijft bij één ludieke septemberzondag waarbij enkele dorpen en steden hun centrum autovrij maken[6]. Bizar dat de jeugd die  bezorgd is over haar toekomst niet oproept om massaal de auto één zondag per maand te bannen. Een autoloze zondag per maand als symbolisch protest tegen het nutteloos verbranden van 70% van de autobrandstof, veelal gekocht bij dictatoriale regimes. Eén autoloze zondag per maand als protest tegen de ziekmakende uitstoot van roet, fijn stof, schadelijke stoffen en tegen de uitstoot van broeikasgassen. We stoten momenteel in één decennium meer broeikasgassen uit dan in de hele 19de eeuw!

Wachten op verarming.

Ondanks het rapport van de Club van Rome en ondanks de oprichting van het IPCC voert zowel de overheid als de auto-industrie al decennialang met steun van de burger een nefast mobiliteitsbeleid. Er wordt ingezet op grotere individuele vrijheid ten koste van het algemeen welzijn. Individuele mobiliteit boven gedeelde mobiliteit. Heden 2024 rijden 6 miljoen[7] personenwagens in België of 1 wagen per 2 inwoners! Gigantisch veel! De drang naar individuele vrijheid, de toegenomen welvaart, en de status- en symboolwaarde van de auto hebben de auto-industrie vrijgeleide gegeven om steeds zwaardere en luxueuzere wagens te bouwen. De overheid heeft de voorbije decennia de auto-industrie geen enkele beperking opgelegd wat betreft energie- en materiaalefficiënt gebruik. Het gevolg is dat er gemiddeld 1,5 ton materiaal gebruikt wordt voor een auto met een bijzonder lage brandstofefficiëntie. Een gigantische verspilling! De ommekeer zal er misschien komen door verarming als een steeds grotere groep mensen de verspilauto’s niet meer kan betalen. Economische noodzaak zal dan misschien de mobiliteitssector in een energie- en materiaalefficiëntere richting duwen.  

april 2024. 

 

 

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten